دهکده روابط بین الملل

بحران اقتصادی جهان و افزایش فروش تسلیحات

مقدمه
تشدید بحران اقتصادی در جهان باعث شده است تا کشورهای غربی در مناطق مختلف جهان به تلاش برای افزایش فروش و صدور تسلیحات بپردازند. این در حالی است که فروش تسلیحات ناامنی اقتصادی، فقر و کشتار را در بسیاری از مناطق دنیا دامن زده است. با این وجود و به‌رغم افزایش فروش تسلیحات توسط کشورهای غربی جایزه صلح نوبل به سران اتحادیه اروپا برای تلاش آن در جهت حفظ صلح در 60 سال گذشته اعطا می‌شود. این امر تضاد و تناقض موجود در اهداف حقوق بشری اعلام شده از سوی غرب و اهداف سیاست خارجی آنها را بیشتر نشان می‌دهد. در این چارچوب، ایران‌هراسی و بزرگنمایی خطر ایران یکی از شیوه‌های این کشورها برای فروش تسلیحات به کشورهای منطقه است. این امر ضرورت دقت و ظرافت در موضع‌گیری‌های رسمی و غیررسمی جمهوری اسلامی ایران را در سطوح مختلف برای خنثی کردن طرفند غرب گوشزد می‌کند.
در این چارچوب حدود یک سال پیش کنگره آمریکا یک قرارداد تسلیحاتی 10ساله به ارزش 60 میلیارد دلار با عربستان سعودی را تأیید کرد. این قرارداد شامل فروش هواپیماهای «اف ـ ۱۵»‌، هلی‌کوپتر، موشک‌های مختلف، بمب، رادارهای هشداردهنده و دستگاه‌های ویژه دید در شب می‌شد. پاره‌ای از نمایندگان تنها زمانی به این معامله رأی دادند که به آنها اطمینان‌خاطر داده شد که افزایش توان نظامی عربستان تهدیدی برای برتری تسلیحاتی رژیم اسراییل در منطقه نخواهد بود.
همچنین تسلیحاتی شامل جت‌‌جنگی، تانک و غیره به ارزش ۳۱ میلیارد یورو از سوی آمریکا راهی مهم‌ترین متحدان این کشور در خاورمیانه خواهد شد. قرار است هواپیماهای جنگی «اف ـ 15» به ارزش 30 میلیارد دلار (۲۳ میلیارد یورو) به عربستان سعودی فروخته شود. عربستان صاحب ۸۴ فروند هواپیمای جدید و70 فروند جت خواهد شد. حدود ۱۱ میلیارد دلار (تقریبا ۸ میلیارد و 400 هزار یورو) تسلیحات نیز روانه عراق خواهد شد. قرار است عراق از آمریکا جنگند‌ه‌های «اف ـ ۱۶»، تانک، کلاه‌های ایمنی و خودروهای ویژه‌ی جاده‌های صعب‌العبور دریافت کند. آمریکا نگران است که مالکی از ارتش خود برای سیادت اکثریت شیعه عراق بر اقلیت سنی ‌استفاده کند. جیمز جفری، سفیر آمریکا در عراق، نیز نگرانی خود را از عقد پیمان‌های نظامی کشور متبوعش با عراق ابراز کرده است. همچنین نزدیک‌تر شدن دولت بغداد به جمهوری اسلامی ایران نیز برای آمریکا که هدف تبدیل عراق به عاملی برای تعادل در منطقه را دارد نگران‌کننده است.
انگلیس و فروش تسلیحات
انگلیس نیز تلاش زیادی برای فروش تسلیحات انجام داده است. سفرهای «کامرون» با تمرکز بر معاملات نظامی و امتیازات نفتی برای شرکت‌های انگلیسی نشان می‌دهد انگلیس به‌دنبال تقویت روابط با شرکای خاورمیانه‌ای خود است. چنانچه در سال 2012 انگلیس و امارات متحده عربی قرارداد همکاری دفاعی امضا کرده‌اند. انگلیس درتقویت روابط اقتصادی و دیپلماتیک با شرکای خاورمیانه‌ای، مقابله با تهدید برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران بهانه کرده است. دو کشور یک «شرکت صنعتی دفاعی» ایجاد کرده‌اند که بر تقویت همکاری درباره جنگنده «تایفون» و دیگر تکنولوژی‌ها متمرکز است.جنگنده «تایفون» یا «یوروفایتر» یک هواپیمای جت چندکاره است که با «راپتور F-22» و «لایتنینگ F-35» قابل‌قیاس می‌باشد. کامرون، معامله‌ حداقل 60 «یوروفایتر» به ارزش تقریباً 5/9 میلیارد دلار را انجام داده است. به موازات این قرارداد امارات متحده عربی در حال مذاکره برای خرید جت‌های «داسالت رافال» فرانسوی نیز هست. کامرون به عربستان سعودی سفر کرد و در آنجا نیز با شاه عبدالله و ولیعهد «سلمان» درباره فروش تسلیحات بحث و مذاکره نمود.
تلاش آلمان برای فروش سلاح
آلمان نیز به‌دنبال فروش هرچه بیشتر تسلیحات است. دولت آلمان در نظر دارد با ارائه تسهیلاتی برای صادرات سلاح و انواع تجهیزات نظامی به اقتصاد این کشور رونق بخشد. هدف اصلاح قوانینی است که صادرکنندگان آلمانی را در وضعیت نامناسبی قرار می‌دهند. در جریان دیدار آنگلا مرکل، از اندونزی، اندونزی، خواستار امضای تفاهم‌نامه‌ای شد که در آن همکاری‌های نظامی بیشتری میان آلمان و اندونزی انجام شود. اندونزی در نظر دارد ارتش خود را مدرنیزه کند. در ماه مارس سال جاری الجزایر قراردادی به ارزش 400 میلیون یورو با شرکت «تیسن کروپ» آلمان برای خرید دو ناوچه و بالگردهای همراه آن امضا کرد. قرار است ۱۶ مربی آلمانی از سال 2013 تا 2017 این مسئولیت را به عهده گیرند. هزینه آموزش سربازان الجزایری حدود ۱۲میلیون یورو است.
فروش سلاح به عربستان
در این ارتباط در ماههای اخیر عربستان سعودی خواهان خرید تانک‌های جنگی از آلمان شده است. عربستان در پی خرید حدود 600 تا 800 تانک جنگی مدرن، مدل «لئوپارد ۲» از آلمان است. عربستان سعودی پس از مدت‌ها بررسی میان دو گزینه‌ی‌ تانک‌های آمریکایی «آبرامز ام ۱» و تانک‌های آلمانی «لئوپارد ۲» تصمیم به خرید تانک‌های آلمانی گرفت. درخواست تازه عربستان می‌تواند آینده دو شرکت «کرواس مافی وگمن» و «راین متال»، سازندگان تانک‌های لئوپارد ‎را تضمین کند. ‎در شرایطی که وزارت دفاع این کشور در حال حذف خدمت سربازی و کوچک کردن ارتش است، شرکت‌های تسلیحاتی آلمان برای ادامه فعالیت خود نیازمند به قراردادهای تازه‌ فروش هستند.
در این ارتباط و در حالی که آمریکا ایران را به عنوان تهدید معرفی می‌کند، سازمان مدافع صلح BICC که یکی از اهداف آن روشنگری در زمینه‌ هزینه‌های نظامی است، اعلام کرد که رقابت تسلیحاتی در جهان شدت یافته است. در خاورمیانه بیش از سایر کشورهای جهان برای تسلیحات نظامی هزینه می‌شود. تقریبا تمامی کشورهای خاورمیانه در40 رده‌ نخست فهرست این سازمان مدافع صلح قرار گرفته‌اند. رژیم اسرائیل در صدر این فهرست واقع شده است و سوریه در رده‌ سوم، اردن در رده‌ پنجم، کویت در رده‌ هشتم، عربستان سعودی در رده‌ دهم و ایران در رده‌ سی‌ودوم قرار دارد. کارشناسان هشدار می‌دهند که خاورمیانه در معرض خطر انفجار قرار دارد.

دکتر حسن شکوه، کارشناس مسائل اقتصادی

ابرار معاصر

ساخت كد آهنگ

ساخت كد موزیک آنلاین